باتوجه به تعریف ارائه شده در استانداردحسابداری سه, درآمد عبارت است از افزایش در حقوق صاحبان سرمایه بجز مواردی که به آورده صاحبان سرمایه مربوط می شود. در این استاندارد مفهوم درآمد, هر دو گروه “درآمد عملیاتی ” و “درآمد غیر عملیاتی” را در بر می گیرد .
نکته1 : مبحث اصلی در حسابداری درآمد عملیاتی عمدتا معطوف به زمان شناخت درآمد عملیاتی است.
نکته 2 :
درآمد عملیاتی زمانی شناسایی می شود که شواهد کافی مبنی بر وقوع یک جریان آتی ورودی منافع اقتصادی وجود داشته باشد و این منافع را بتوان به گونه ای قابل اتکا اندازه گیری کرد.
سوال 1 : این استاندارد را در چه زمینه های می توان بکار برد؟
این استاندارد باید برای حسابداری درآمد عملیاتی حاصل از معاملات و رویدادهای زیر بکار گرفته شود:
- فروش کالا
- ارائه خدمات
- استفاده دیگران از داراییهای واحد تجاری که مولد سود تضمین شده , درآمد حق امتیاز و سود سهام است.
بیشتر بخوانید :
سوال 2 : منظور از کالا و ارئه خدمات در این استاندارد چه چیزی هست ؟
کالا شامل کالای تولید شده توسط واحد تجاری برای فروش و همچنین کالای خریداری شده جهت فروش مجدد از قبیل کالای خریداری شده توسط یک واحد بازرگانی و زمین و سایر املاک نگهداری شده برای فروش.
ارائه خدمات, معمولا متضمن اجرای وظیفه ای مورد توافق طی مدتی معین توسط واحد تجاری است.
نکته 3 :
خدمات ممکن است طی یک یا چند دوره مالی ارائه شود. برخی از پیمانهای ارائه خدمات ماهیتا از نوع پیمانهای بلند بلند مدت است . درآمد عملیاتی حاصل از چنین پیمانهایی, طبق استاندارد حسابداری شماره 9 با عنوان پیمانهای بلند مدت شناسایی می شود.
منظور از استفاده دیگران از داراییهای واحد تجاری که منجر به تحصیل درآمد عملیاتی در این استاندارد چیست ؟
- سود تضمین شده:
- مبالغی که بابت استفاده از وجوه نقد یا معادل وجه نقد واحد تجاری مطالبه می شود.
- درآمد حق امتیاز:
- مبالغی که بابت استفاده از داراییهای غیر جاری واحد تجاری نظیر امتیاز ساخت , علایم تجاری , حق انتشار و نرم افزار رایانه ای مطالبه می شود.
- سود سهام :
- مبالغی از سود توزیع شده واحد سرمایه پذیر که متناسب با سهم الشرکه واحد تجاری است.
نکته 4 : در این استاندارد درآمد عملیاتی حاصل از موارد زیر مطرح نمی شود:
- سود سهام حاصل از سرمایه گذاریهایی که به روش ارزش ویژه به حساب گرفته میشود.
- پیمانهای بلند مدت
- قراردادهای اجاره
- کمک های بلاعوض و سایر کمک های مشابه دولتی
- قراردادهای بیمه در شرکتهای بیمه
- شناخت اولیه تولید کشاورزی و تغییرات ارزش منصفانه دارایی های زیستی غیر مولد مربوط به فعالیت های کشاورزی
- استخراج مواد معدنی
- تغییر ارزش سایر دارایی های جاری از قبیل سرمایه گذاری ها یا سرمایه گذاری در املاک در واحد های تجاری که به خرید و فروش املاک اشتغال دارند.
- درآمد ناشی از فعالیت های ساخت املاک.
نکته 5 :
مبالغی که به نمایندگی از اشخاص ثالث وصول می شود و به افزایش حقوق صاحبان سرمایه منجر نمی گردد. لذا درآمد عملیاتی محسوب نمی گردد.
نکته 6:
هرگاه جریان ورودی وجه نقد به آینده موکول شود, به گونه ای که طبق قرارداد منعقده بین فروشنده و خریدار و یا ضوابط معمول فروشنده , مبلغی اضافه بر بهای فروش نقدی کالا یا خدمات دریافت شود, در این حالت ارزش منصفانه مابه ازای مربوط , بهای فروش نقدی است و مبلغ اضافه دریافتی درآمد عملیاتی فروشنده محسوب نمی شود. بلکه با توجه به محتوای معامله تحت عنوان “درآمد تامین مالی ” بطور جداگانه نمایش داده می شود.
شناخت درآمد عملیاتی
درآمد عملیاتی حاصل از فروش کالا یا ارائه خدمات باید زمانی شناسایی شود که کلیه شرایط زیر تحقق یافته باشد:
- واحد تجاری مخاطرات و مزایای عمده مالکیت کالای مورد معامله را به خریدار منتقل کرده باشد.
- واحد تجاری هیچ دخالت مدیریتی مستمر در حدی که معمولا با مالکیت همراه است یا کنترل موثری نسبت به کالای فروش رفته نکند.
- مبلغ درآمد عملیاتی را بتوان به گونه اتکا پذیر اندازه گیری کرد.
- مخارجی را که در ارتباط با کالای فروش رفته یا ارائه خدمات تحمل شده یا خواهد شد بتوان به گونه ای اتکا پذیر اندازه گیری کرد.
برای دانلود PDF استاندارد حسابداری سه اینجا را کلیک کنید
مقایسه استاندارد حسابداری سه (درآمد عملیاتی) با استاندارد بین المللی گزارشگری
با اجرای این استاندارد مفاد استاندارد بین المللی گزارشگری مالی 15 با عنوان درآمد عملیاتی رعایت می شود.
در اینستاگرام ببینید
